|
Basistips Filmen
We maken veelal een familiefilm, of een reisfilm…
Uit vroegere peilingen bleek, en dit zal nu nog wel zo zijn, dat we voor 50% onze camera gebruiken om familiefilms te realiseren. Dit zijn dan meestal reportages van huiselijke feestjes,
familietafereeltjes met kinderen en kleinkinderen, geboorten, communies, verjaardagen, huwelijken en dergelijke meer. Daarbovenop komt nog ± 25% aan vakantie- en reisfilms die we voor het overgrote gedeelte ook onder de familiefilms kunnen onderbrengen omwille van het familiale karakter dat er in voorkomt.
We kunnen dan ook stellen dat we dus bijna voor 75% onze camera hiervoor gebruiken.
Het is dan ook terecht dat we, ieder voor zich, de nodige aandacht gaan schenken bij het realiseren van deze films die in lengte van jaren alleen maar aan waarde winnen omwille van het familiale karakter.
Er zijn geen pasklare voorbeelden en regels die we voor de realisatie van deze films moeten in acht nemen. Wel is er maar één goed geldend principe, je maakt het goede voornemen het zo goed mogelijk te doen of je begint er gewoonweg niet aan.
Goede voornemens zal je moeten waar maken vooreerst door een goede voorbereiding, met
doordachte opnamen en met een verzorgde afwerking. Deze drie voorwaarden dienen naar behoren te worden vervuld om tot een bevredigend resultaat te komen zelfs voor de meest eenvoudige familiefilm.
Het is immers zo dat de basisregels van de filmkunst gelden zowel voor het meest pretentieloos filmpje als voor een meer ambitieuze realisatie. Het is dus belangrijk dat we ook in
onze familie- en reisfilms zorg gaan dragen voor stabiele, scherpe en goedbelichte beelden met aandacht voor een goede beeldvulling, compositie en kadrering, afwisseling van shots, camerastandpunten en camerabewegingen.
Ook de filmtaal, beeldovergangen, ritme en continuïteit moeten we eerbiedigen. Heel belangrijk is
ook een rode draad doorheen het beeldverhaal met een goed begin, midden, en einde. De uiteindelijke montage, toegevoegde commentaar en een verzorgde klankband moet het sluitstuk worden van onze eerder geciteerde goede voornemens.
Vooreerst enkele algemeenheden.
Om de haverklap komt er nieuwe apparatuur op de markt met steeds nieuwe mogelijkheden. Deze technische evolutie is nu eenmaal niet te stuiten. Met welke camera je ook filmt, over welke
technische mogelijkheden je hierbij ook beschikt, of je nu een beginnende cineast bent of een meer bedreven filmer, de stelregel blijft voor iedereen gelijk:
Het is "het manneke" achter de camera die het moet doen!
Daarom, neem volgende tips even in acht:
- Een film is geen fotoalbum. Als je de camera gebruikt om alleen maar losse beeldjes te schieten
dan zit je fout. Maak er zeker geen diareportage van. Een verzameling van zulke losse opnamen
zal zeker weinig interesse opwekken.
- Breng een verhaal, een rode draad, in je film. Wat wil je aan de kijkers vertellen? Hoe kan je dat in beeld brengen? Zet je aan het denken en pen het neer op papier, zo maak je een 'script'. Voor een goed verhaal heb je uiteraard een begin nodig, een opbouw die crescendo gaat en een goed einde.
- Filmen houdt in dat er in eerste instantie 'beweging' wordt opgenomen. Dit wil niet zeggen dat je
met de camera moet beginnen zwaaien of ‘tuinspuiten’maar let er op dat je geen overbodige,
verkeerde of overmatige bewegingen in je film gaat verwerken. Elke goede camerabeweging is er
een dat logisch en functioneel is. Denk er vooraf eens over na of je geplande pan's, tilt-up's,
zoom's en andere camerabewegingen aan deze voorwaarden wel voldoen, of ze iets bijbrengen aan
de film en een plaats verdienen in je montage.
-Vergeet niet de 'mens' centraal te plaatsen in je verhaal. Hij is steeds een boeiend en interessant
onderwerp.
Hoe een familiefilm, een vakantie- of reisfilm voorbereiden ?
Over het algemeen kunnen we onze film al een tijdje op voorhand degelijk voorbereiden. Het
gebeuren in onze familiefilms is altijd grotendeels voorspelbaar. We weten maar al te goed hoe een barbecue in de tuin, een doopplechtigheid, een communiefeest, een verjaardagsfeestje of een
huwelijksplechtigheid verloopt. Het is dus aan ons om onze shots zo te plannen dat onze film groeit
uit de continuïteit van onze opnamen waardoor we tegelijkertijd werken aan de filmtaal en de rode
draad doorheen het verhaal.
Deze reportages gebeuren meestal in chronologische volgorde, dit vergemakkelijkt nadien ook de
montage. Het kan wel helpen vooraf even te gaan kennis maken met de locatie, de lichtomstandigheden (proefopnamen) en eventueel te gaan praten met de te filmen en/of verantwoordelijke personen. Vooraleer we aan onze reportage beginnen hebben we aldus voor een groot stuk het filmplan al in ons hoofd zodat we ons achteraf de vraag niet moeten stellen: “Wat moet ik nu met die opnamen aanvangen?”.
Het kan dat bepaalde gebeurtenissen, activiteiten of feiten zich voordoen tijdens onze opnamen die niet direct voorzien waren in ons project. Op deze gebeurtenissen moeten we weten in te spelen met de creativiteit van het ogenblik, zeker niet panikeren, de aan gang zijnde handelingen volgen en filmen met aandacht voor beeld en geluid.
Plannen we een familiale vakantie- of reisfilm dan gaan we vooraf voor ons eigen uitmaken welke
onderwerpen we aan bod gaan laten komen. Dit kan door aandachtig het reisprogramma te
overlopen dat we al dan niet zelf hebben opgesteld. Een ontwerp van basistekst, die later tot commentaar kan worden verwerkt, is gewenst. Het laat je toe een idee te vormen over het aantal shots dat je zult moeten opnemen en de lengte ervan. Het helpt ook om bij de montage de commentaar juist onder die beelden te plaatsen die hierdoor worden ondersteund en een toegevoegde waarde zullen verlenen aan je film.
We bepalen vooraf wanneer we met de opnamen starten. De eerste shots kunnen eventueel worden opgenomen bij het vertrek of misschien bij aankomst op onze bestemming?
Doordachte opnamen maken.
Nemen we vooreerst onze familiereportages. Een reportage is altijd een moeilijke opdracht. De
gebeurtenissen grijpen maar éénmaal plaats, men kan de actie nooit overdoen. Het is dan ook van
groot belang van bij de start de juiste keuze te maken van standplaatsen en cameravoering. Ook de kennis van de mogelijkheden en beperkingen van je camera is uiterst belangrijk. Voer tijdens zulke reportages alleen die camera- en zoombewegingen uit waarvan je zeker bent dat je ze aankunt. Het komt er immers op aan dat je continu een scherp beeld blijft opnemen met een goede beeldvulling en een optimale klank. Uitproberen en experimenteren doe je beter in je tuin.
Voor familiale vakantie- of reisfilms maken we een onderscheid.
Koos je voor een vaste vakantieverblijfplaats dan kan je beter eerst op verkenning gaan om uit te
maken of de geplande opnamen aan de verwachtingen zullen kunnen beantwoorden, of beter
aanspreken dan verhoopt. Andere mogelijkheden kunnen misschien worden ontdekt die nieuwe
perspectieven kunnen openen voor je film.
Ga rustig na op welke tijdstippen van de dag bepaalde gebouwen, stadszichten, sfeerbeelden of
natuurschoon zich het best lenen voor opnamen. Zonlicht en schaduwpartijen zijn immers uiterst
belangrijk voor goede opnamen. Camerabewegingen kunnen hierbij ‘droog’ worden uitgetest,
zoombewegingen overwogen en detailopnamen bepaald. Na dit alles kan men, liefst met gebruik
van een statief, doordachte opnamen maken.
Zijn we op reis met een georganiseerde rondrit dan wordt het wel wat moeilijker. Tijdens de
verschillende stops en bezoekjes, met een door de gids bepaalde duur, zal je niets op voorhand
kunnen overwegen of uittesten. Veelal in een minimum van tijd, soms zelfs in wandeltempo, zal je de klus moeten weten te klaren. Je hebt geen keuze over het tijdstip van opname. De stand van de zon of een betrokken lucht, je moet het nemen zoals het zich voordoet. Ook het gebruik van een statief behoort dikwijls niet tot de mogelijkheden of is soms zelfs niet toegelaten. Het komt er dus op aan zeer geconcentreerd de situatie goed in te schatten, snel te beslissen welke camerastandpunten je gaat kiezen in functie van de ingeschatte mogelijkheden en gevat te reageren op onverwachte of wisselende omstandigheden.
Vergeet niet dat je camera ook klank opneemt. Deze live-klank kan later een belangrijk onderdeel worden van je film. Probeer die dan ook onder de beste omstandigheden op te nemen en storende bijgeluiden, die deze onbruikbaar zou kunnen maken, te vermijden. Het volstaat soms om even te wachten met de opnamen tot dat het storende element niet meer hoorbaar is. Live-klank is bovendien heel dankbaar omdat het onvervalst de echte klank van het opgenomen plaatselijke gebeuren weergeeft.
Bijkomend opgenomen live-klank, waarbij het beeld ondergeschikt is, kan zeer nuttig
zijn bij het samenstellen van de klankband.
Tenslotte, film niet te omvangrijk, eerder selectief. Teveel beeldmateriaal staat niet borg voor
genoeg bruikbaar materiaal, is bovendien tijdrovend en bemoeilijkt alleen maar je beeldkeuze bij
het visualiseren van je opnamen. Ga je wat selectiever te werk dan ga je meer aandacht besteden
aan je opnamen en het overbodige weglaten. Een goede montage begint immers bij de opnamen!
Verzorgde afwerking.
Bekijk vooreerst zeer kritisch je opnamen. Een goed visueel geheugen kan er toe bijdragen dat je na een paar maal de opnamen te hebben bekeken een duidelijk overzicht krijgt van het bruikbare
materiaal. Maak dan een eerste selectie en stel een inventarislijst op van de shots die je hebt
weerhouden voor de montage. Vergeet hierbij niet de figuurlijke schaar te gebruiken en alle
overbodige shots meedogenloos te verwijderen. Noteer ook de aard van elk shot (pan, zoom, close-up, totaal,…), lengte en de inhoud
Nu ben je klaar voor een eerste ruwe montage. Test je ontwerptekst van commentaar aan de
gekozen beelden en omgekeerd en pas die aan waar het moet. Denk ook al aan de toe te voegen klank en muziekkeuze voor de sonorisatie.
Bekijk na deze ruwe montage heel kritisch je eigen werk. Laat er enkele dagen over heen gaan en bekijk je werk opnieuw. Je zult merken dat je het met heel met andere ogen bekijkt, foutjes ontdekt en wijzigingen zich opdringen. Vraag de mening van collega’s cineasten, misschien brengen ze je op ideeën of ontdek je dingen die je over het hoofd hebt gezien.
Dan ben je zover dat je aan de ‘fijnmontage’ kunt beginnen. Verwijder die enkele frames die hier en daar een storend element blijken te zijn. Kort misschien enkele shots in die je film vlotter zullen laten overkomen en meer ritme zullen geven. Pas op voor een herhaling van beelden.
Vergeet niet een gepast einde aan de film te voorzien en vermijdt dat de kijkers van op afstand het einde al voelen aankomen.
Aan de commentaartekst breng je nu nauwlettend de laatste verbeteringen aan vooraleer die te laten inspreken. Intussen zal je wel je muziekkeuze hebben gemaakt die, eventueel samen met live- of andere geluiden en de commentaar, de klankband zullen vormen die met een goede klankbalans je filmbeelden voortreffelijk zullen weten te ondersteunen. Handig is vooraf enkele muziekstukken te kiezen waarop bepaalde onderwerpen of sequensen juist op lengte van deze muziek kunnen worden gemonteerd. Muziek mag niet overheersen maar ondersteunen. Vergeet niet dat stilte ook betekenisvol kan zijn.
Een verzorgde begin- en eindgeneriek is het visitekaartje van je film. Schenk ook daar de nodige
aandacht aan. Misschien kan een collega je hierbij wel helpen.
Nu rest je nog de eindmontage af te werken. Ben je zover?
Dan heb je een film gerealiseerd die je zonder schroom aan familie, vrienden, kennissen en aan je
mailvrienden kunt vertonen!
Veel Succes
wama4040
|
|
|
